22 سپتامبر 2022 - بر اساس مطالعه ای که در نشست سالانه انجمن اروپایی مطالعات دیابت (EASD) در استکهلم، سوئد (19-23 سپتامبر) ارائه گردید، همه افراد دارای یک "آستانه چربی فردی" هستند، که اگر چربی انباشته شده در بدنشان از این آستانه فراتر رود، ممکن است به دیابت نوع 2 مبتلا شوند، حتی اگر وزن بالایی نداشته باشند.
دیابت نوع 2- شایع‌ترین شکل دیابت- زمانی اتفاق می‌افتد که لوزالمعده نتواند انسولین کافی بسازد یا انسولینی که تولید می‌کند به درستی کار نکند.انسولین هورمونی است که به انتقال قند موجود در غذا به سلولها برای تولید انرژی کمک می‌کند.
داشتننمایه ی توده ی بدنی(BMI) بیش از 30 کیلوگرم بر متر مربع، یک عامل خطر برایابتلا به دیابت نوع 2 است. تحقیقات پیشین محققان دانشگاه نیوکاسل نشان داده است که چگونه و چرا یک برنامه کاهش وزن شدید می توانددیابت نوع 2(T2D) را در افراد چاق یا دارای اضافه وزن بهبود بخشد.
اما همه افراد مبتلا به T2D اضافه وزن ندارند. حدود 15٪ از موارد T2D در افرادی با وزن طبیعی تشخیص داده می شود و به طور کلی فرض می شود که این بیماری در چنین مواردی علت متفاوتی دارد.
مطالعهReTUNE[1] ("معکوس کردن دیابت نوع 2 پس از عادی سازی انرژی دریافتی در افراد غیر چاق") به این موضوع پرداخت که آیا کاهش وزن می تواند دیابت نوع 2 را در افرادی با BMI در محدوده "طبیعی" یا فقط کمی بالاتر از حد طبیعی( BMIزیر 27 کیلوگرم بر متر مربع)، معکوس کند؟
این امر از این ایده حمایت می کند که هر یک از ما یک "آستانه چربی فردی" داریم - سطحی از تجمع چربی در بدن که می توانیم با آن کنار بیاییم - که اگر از آن بالاتر برود، به دیابت نوع 2 مبتلا خواهیم شد، حتی اگر اضافه وزن ما قابل توجه به نظر نرسد.
بیستمرد و زن مبتلا به دیابت نوع 2(متوسط نمایه ی توده بدنی 24.8 کیلوگرم بر متر مربع، میانگین سنی 59.0 سال) در این مطالعه شرکت کردند. آنها یک برنامه کاهش وزن را دنبال کردند که در آن 800 کالری در روز (از سوپ ها و شیک های کم کالری و سبزیجات غیر نشاسته ای) به مدت دو هفته دریافت می کردند، سپس به مدت چهار تا شش هفته برای تثبیت وزن جدید به این رژیم غذایی ادامه دادند. آنها تا سه دور این چرخه ی رژیم غذایی / حفظ وزن را تکرار کردند تا زمانی که 10 تا 15 درصد از وزن بدن خود را از دست دادند.
نتایج آنها در پایان مطالعه با نتایج گروهی از افراد کنترل - 20 فرد بدون دیابت که از نظر سن، جنس وBMI همسان بودند- مقایسه شد. 14 نفر از 20 شرکت کننده ی (70٪) مبتلا به دیابت نوع 2 رو به بهبودی رفتند، نسبت مشابهی با مطالعات قبلی که در آن افراد چاق یا دارای اضافه وزن مبتلا به دیابت نوع 2 شرکت داشتند.
بهبودی[2] از دیابت عبارت است از دستیابی به HbA1c (متوسط سطح قند خون) کمتر از 48 میلی مول بر مول (6.4 درصد) برای حداقل 6 ماه و بدون مصرف دارو.
شرکت کنندگان به طور متوسط 7.7 کیلوگرم از وزن خود را در زمان بهبودی (10.7 درصد از وزن اولیه) از دست داده بودند.وزن آنها بین 6 تا 12 ماه ثابت باقی ماند. میانگیننمایه ی توده ی بدنیاز 24.8 به 22.4 و چربی کل بدن از 32.1٪ به 27.7٪ کاهش یافت، که به گروه کنترل (افراد بدون دیابت) که میانگیننمایه ی توده ی بدنی و چربی کل بدن آنها به ترتیب 21.5 و 24.6٪ بود، نزدیک شده بود.
اسکن های MRI ویژه نشان داد که سطح چربی در داخل کبد و پانکراس به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. با این که میانگین چربی در کبد افراد دیابتی در این مطالعه 4.1٪ بود و چندان قابل توجه بنظر نمی رسید، اما تقریباً سه برابر بیشتر از افراد سالم با همان وزن بود. چربی کبدی افراد شرکت کننده در زمان بهبودی از دیابت به 1.4٪ کاهش یافت که به سطح چربی کبدی در افراد کنترل سالم نزدیک شد. همچنین چربی موجود در پانکراس افراد شرکت کننده از میانگین 5.8 درصد به 4.3 درصد کاهش یافت و فعالیت سلول های تولید کننده انسولین به حالت عادی بازگشت.
محققان اظهار داشتند که نتایج آنها به وضوح نشان می دهد کهذیابت نوع 2در افراد با وزن طبیعی ناشی از همان عواملی است که در افراد دارای اضافه وزن یا چاقی ایجاد می شود. این موضوع مهم است زیرا پزشکان تمایل دارند تصور کنند کهدیابت نوع 2در افرادی که وزن پایین‌تری دارند علت متفاوتی دارد و بنابراین معمولاً به آنها توصیه نمی‌شود، که قبل از شروع داروهای دیابت و در نهایت انسولین، وزن خود را کاهش دهند.
پروفسور تیلور از دانشگاه نیوکاسل در بریتانیا و محقق اصلی این کارآزمایی گفت: اگر افراد لاغر مبتلا به دیابت نوع 2، حدود 10 درصد از وزن خود را از دست بدهند، شانس بسیار خوبی برای معکوس نمودن دیابت نوع 2 خود خواهند داشت.
پروفسور تیلور افزود: این نتایج همچنین باید به برطرف کردن شرم تشخیصدیابت نوع 2در افراد چاق کمک کند. زیرا این نتایج از مفهوم آستانه چربی فردی حمایت می کند که می گوید هر فردی بر اساس ژنتیک بدنش می تواند با سطح خاصی از چربی کنار بیاید، و تنها اندکی چربی بالاتر از این سطح ممکن است منجر به بروز دیابت نوع 2 در آن فرد شود. پس این وضعیت توسط ژن های شما تعیین می شود. هر یک از ما سطح آستانه ای برای ذخیره ی چربی در سلولها و بافتهای خود داریم که می توانیم زیر آن آستانه، چربی را به طور ایمن ذخیره کند و این ارتباط چندانی با BMI ندارد. اگر به دیابت نوع 2 مبتلا شوید، چربی بیشتری در بدن خود دارید، حتی اگر ظاهراً لاغر باشید. این چربی اضافی به کبد و پانکراس شما می رود و در این اندامها تجمع یافته و عملکرد طبیعی آنها را متوقف می کند و منجر به بروز دیابت نوع 2 می شود. شما فقط به نیم گرم چربی اضافی در پانکراس نیاز دارید تا از تولید طبیعی انسولین جلوگیری کند.
پرفسور تیلور گفت: اغلب از من می پرسند: "چرا به دیابت نوع 2 مبتلا شده ام در حالی که بسیاری دوستانم چاق تر از من هستند و دیابت ندارند؟" تحقیق اخیر به این معما پاسخ می‌دهد. این باید به حذف برخی از انگهایی که به افراد مبتلا به دیابت نوع 2 زده می‌شود، کمک کند. واضح است که این وضعیتی است که ناشی از داشتن نمایه ی توده ی بدنی خاصی نیست، بلکه با ذخیره اندکی چربی بیشتر در داخل کبد و لوزالمعده، با هر وزنی که باشید، مربوط است.
محققان توصیه کردند که هر فردی با هر وزنی که دارد اگر در خانواده خود فردی مبتلا به دیابت نوع 2 دارد، هر سال قند خون خود را بررسی کند. همچنین به افرادی که در طول بارداری به دیابت مبتلا شده اند یا از نژاد اروپایی سفیدپوست نیستند، چک آپ منظم برای بررسی سطح قند خون توصیه می شود.
منبع:
https://medicalxpress.com/news/2022-09-diabetes-remission-people-body-weight.html